پیشتر فکر میکردم یکی از ویژگیهای انسان خوب این است که به اعتقادات ولو غلط دیگران احترام بگذارد. اما این گزاره همواره درست نیست.
آدمی که حامل عقیدهی غلط است و سعی در انتشار و تحمیل آن دارد، شايستهی احترام نيست و سزاوار این نیست که حتی بحال خودش رهایش کنیم. باید در برابرش اساسی ایستاد. باید به او فهماند که درست نمیگوید. اساسأ کسی که بیخود و بیجهت به باورهای باطل دیگران احترام میگذارد و خردهای بر آنها نمیگیرد، یا ترسو است یا میل به آن عقاید دارد یا زیادی اهل مداراست و یا سعی دارد باج دهد.
عقاید، آدمها را متعصب میکند و تعصب هم حرف مفت است و حرف مفت، آفت ذهن.
عقاید، تاریخ مصرف دارند. عقیدهی تاریخگذشته مغز را مسموم میکند و اگر جلویش گرفته نشود طاعونی میشود کشنده.
×××
یک نادان با چارتا عقیدهی بنیادی احمقانه میتواند گند بزند به تمام دنیا. زیرا تکثیر جهل بسیار پرشتابتر از تکثیر دانایی است! آدمها ایمان به باورها را بجای انديشيدن، ترجیح میدهند.
عقاید، ساختهپرداختهی ذهن نیستند بلکه اکستابیاند؛ بنابراین چیزی نیست که نشود تغییرش داد. در برابر عقیدهی نادرست باید ایستاد تا بیش از این تکثیر نشود. هرچند احترام، باید به ماهیت وجودی انسان باشد نه به عقایدش؛ اما آدمی که اصرار به تحمیل عقاید باطلش دارد و پندارهایش روی جان و مال مردم اثرگذار است نه تنها عقایدش بلکه وجود خودش نیز سزاوار بیاحترامی است! هرکس که میخواهد باشد، چه رفیق باشد چه پدر، چه معلم و چه مدیر و چه رهبر کشور.
احمق، احمق است فرقی نمیکند با چه لقبی و با چه عنوانی در مقابل ماست. قرار نیست بخاطر صندلی، سن و یا جایگاهی که او دارد اراجیفش را نادیده بگیریم.
×××
وقتی یک احمق، جان و مال میلیونها انسان را در دست گرفته و بخاطر پندارهای بیپایه و اساس همه را به نابودی میبرد عقایدش محکوم است.
عقاید کهنه میتوانند انسانیت فرد را زیر سوال ببرد. بنابراین از گزارهی احترام به عقاید دیگران، در همه حال و در همه جا استفاده نکنیم.
حجم انبوهی از عقاید، بطور تقلیدوار به ارث رسیده و هیچ تفکری روی فهم آن انجام نشده. برخی از عقاید هم بخاطر مغزشویی و برخی نیز بخاطر منافع، به ملکهی ذهن فرد مبدل شده. پس رها کردن و یا احترام ضمنی و یا لفظی نیز، میدان را برای ترویج بیشتر آن فراهم میکند. باید با او مقابله کرد با آگاهیبخشی مکرر. با منزوی کردنش، با تحقیر باورهایش، با سرزنش توسط اهل خرد و حتی با تنبیه لفظی یا عملی.
نه، نمیشود هر شعری بر زبان هرکسی بیاید، تحسینش کرد و یا با تکان دادن سر، تاییدش کنیم، یا با بیتفاوتی نادیدهاش بگیریم. باید اساسی بگذاریم توی قابلمهی طرف. تا حساب کار دستش بیاید.
تمام دردی که بشر امروز میکشد بخاطر چشمپوشی از عقاید کهنهی هزار سال پیش است و چون در هیچ مقطعی با آن مقابله نشده، هنوز زنده است!
×××
در قعر تمام جداول هستیم، بخاطر کاهش ارزش پول ملی، ارزش پاسپورت ملی و ارزش هویت ملی و ارزش هویت انسانی و نمونههای بیشمار دیگر... همگی بخاطر نادیدهگیری و عدم مقابله با مدعی عقاید باطلی است که کشور را به این نقطه رسانده.
#مهسا_امینی #زکریا_خیال
www.Soroushane.ir