حرفی از دهانش پرید:"ببین همچنان که یه سوارخ توی هواپیمای در حال پرواز احتمال سقوط رو فراهم می‌کنه یه سوراخ توی کشتی هم میتونه کشتی رو غرق کنه..."
×××
این جمله می‌تواند استعاره‌ای عمیق برای نشان دادن اهمیت یکپارچگی در سیستم‌ها باشد. یک نقص کوچک قادرست کل ساختار را بخطر بیندازد، در زندگی شخصی یا اجتماعی نیز یک ضعف جزئی ممکن است تبعات بزرگی بهمراه داشته باشد.
یکپارچگی وجودی در دیدگاه اگزیستانسیالیست‌ها، یعنی حفظ یکپارچگی فردی (در افکار، باورها، و اعمال) است که امری حیاتی است و وقوع یک نقص در این یکپارچگی می‌تواند به فروپاشی معنوی یا اخلاقی بینجامد. در دین نیز یک شر کوچک ممکن است در نگاه اول ناچیز بنظر برسد، اما می‌تواند کل سیستم اخلاقی یا اجتماعی را متزلزل کند.
اما آیا واقعاً انسان و ذهنش یک سیستم است؟ یعنی یک نقص یا یک حفره در ذهنش او را می‌تواند تا مرز سقوط و انحطاط پیش ببرد؟
×××
برعکس اکثر سیستم‌ها که ماهیتی مکانیکی و ایستا دارند انسان، سیستمی با ماهیت پویا و داینامیکی است؛ چراکه دقیقاً همان وجود یک حفره یا نقص می‌تواند نه‌تنها ساقط کننده‌ی این سیستم نباشد بلکه منجر به تحولش شود. بعبارتی انسان توانایی سازگاری و بازیابی دارد. این با نظریه‌های روان‌شناختی مانند "انعطاف‌پذیری روانی" (Resilience) همخوانی دارد.
پیچیدگی و تغییرپذیری آدمی علیرغم وجود نه فقط یک حفره که حتی دهها حفره نیز نه‌تنها اسباب نقطه‌ی ضعف نیست، بلکه منبع خلاقیت، تاب‌آوری، و معنای زندگی باشد. این همان چیزی است که انسان بودن را منحصر می‌کند.
×××
اندازه‌ی یک حفره نسبت به سایز هواپیما یا کشتی می‌تواند چیزی کوچک یا مهلک باشد اما حفره‌های روی ذهن و بدن آدمی، ارتباطی به سایز جثهی فرد ندارد؛ حتی یک نقص بزرگ بدنی بر یک جثهی حقیر می‌تواند او را از پای درنیاورد و برعکس اسباب شکوفایی‌اش را رقم بزند؛ حفره بر ذهن نیز بهمین شکل.
آدمی از دل نواقص و تضادها و رنج‌ها به چیزی می‌رسد که درصورت فقدان این‌ها شاید به بلوغ نمی‌رسید و بطرز عجیبی بلوغ در رنج است!
اما از انسان بالغ چیزی جز مجموعه‌ای از حفره‌های بیهوده و جای رنج‌ها باقی نمی‌ماند!
www.Soroushane.ir
