اغلب فیلمهای روانشناختی، زندگی انسان را به شکل تونل، سکو، دخمه، مکعب، اتاق مرگ و یا اتاق بازی به تصویر میکشند؛ آمیخته به وحشت و با سکانسهای چندشآور. همراه با جذابیتهای جنسی که البته نهتنها جذاب نیست بلکه به طرز تلخی از پوچی آن سخن به میان میآورند.
×××
در این بین فيلمهای فرانسوی، لهستانی و اسپانیایی، از معنا و مفهوم فلسفی بیشتری برخوردارند و هدف فيلم، ترس، سرگرمی و یا تصاویر اکشن نیست و برای کسی که اهل فلسفه نیست ممکن است فیلم به شدت خستهکننده به نظر میرسد. ولی هدف فیلم بر جریان موزون و ناموزونی از جبر و اختیار در زندگی میچرخد؛ و تو را درگیر موضوعی میکند که خورهی جانت میشود.
×××
قدرت تخیل و نگاه عمیق به فلسفهی زندگی را میشود در اکثر آثار فاخر ژانرهای روانشناختی آنان دید.
اینکه چقدر موفقند و چطور به چنین بلوغی رسیدند؟ جای بحث نیست؛ و اینکه چقدر چندش یا ترسناکند؟ برای من یکی اصلا هیچکدام اینگونه نیست، در عوض بهشدت پرمعنا هستند.
×××
فیلمهای Platform, Cube, Saw, Meander از آن دست فیلمهای وحشت روانشناختی است که یک وجه مشترک دارند و آن، تونلی برای نشان دادن زندگی آدمی است.
اینکه زندگی ما، یک تونل، یک سکو یا یک مسیر پر پیچ و خم تلخ است، واقعآ هم چیزی جز این نیست.
باید در در این تونل و در زیر چتر زمان و مکان و در جبر چیزهایی که نمیخواهیم چیزی بیابیم که میخواهیم؛ و آن چیز، خود زندگی است!
×××
باید مثل سگ جان بکنی و تلاش کنی با انبوهی از امید و یأس، تا از مراحل سخت و دشوار عبور کنی. خطا میکنی، بازمیگردی. جبران میکنی. میکشی، میمیری، زنده میمانی. به هر قیمتی همه چیز را میبخشی و از وجودت مایه میگذاری تا از لجن مسیر تلخ زندگی رها شوی. به کجا!؟ گاهی بسوی یک نور سفید. گاهی بسوی یک کادر سیاه.
ولی اینهمه تلاش برای خود زندگی است و عبور از چرخهی دردناک آن.
تصورات غلط و تصمیمات درست یا نادرست ما در لحظه، مسیر زندگیمان را معین نمیکند بلکه مقصد را مشخص میکند.
آنهم در دوگانگی تکراری و تناقضی از مسیر دردناک زندگی، برای رسیدن به خود مفهوم زندگی!
آنجاست که میمانی زندگی، مسیر است یا مقصد؟ برای مسیر زندگی میجنگی یا برای مقصد زندگی!؟
×××
با این وصف هرچقدر میبینی میفهمی که ما مردمان خاورمیانه، فیلمها را در زندگی واقعي بازی میکنیم. در ژانر وحشت روانشناختی و در تونلی سیاه و پر از چالش.
اگر برای اروپائیان و آمریکاییها فیلم است، برای ما واقعي است!
ما هم برای خود زندگی میجنگیم. برای خود زندگی... نه مسیرش و نه مقصدش!
#مهسا_امینی #مهسا_یزدانی
www.Soroushane.ir