باید همه جای ایران را رفته باشی تا از نزدیک حس کنی که چه بر سر کشور آمده؟ سفری تلخ و سفرنامهی بدبختی ماحصل این دیدن است.
بوشهر، دریاییترین شهر جهان، خالی است بر لب خلیج فارس، مملو از کارخانجات و پالایشگاه، اما شهرش انگار برهوتی است محصور در میان آب.
کمی آنطرفتر، بندرعباس، نه از عباسش خبری است نه از بندرش. یک شهر ساحلی که لنجهای قدیمی و درب و داغانش چنان چهرهی این شهر را نازیبا کرده که حد ندارد. جایی که میتوانست شبیه سواحل مدیترانه باشد پر از قایقهای سفید و مدرن با گردشگران خارجی؛ اما نیست.
آنسوتر، خوزستان، مادر تغذیهی ایران، یک بیابان تمام نشدنی است اگر یک هزارم از درآمد نفتیاش خرج خودش میشد دبی باید لنگ میانداخت در برابرش.
×××
بالاتر از خوزستان، ایلام در میان انبوه بیکاری و بیامکاناتی شبیه ویرانهای است بیآب و علف و بالاتر از آن لرستان، تنها و غبار گرفته در میان کوهها و پس از آن کرمانشاه و کردستان که مملو از معادن و منابع طبیعی سرشار است اما مردمانش کولبری میکنند و زیر برف و تیر و ترکش جان میدهند.
به سمت جنوبشرق، سیستان و بلوچستان، محو شده در فقر و نداری، جایی که چابهارش میتوانست قطب اقتصاد مملکت باشد و بالاتر از آن سه استان خراسانی است که تمام افتخارش فقط یک حرم است.
کمی به سمت مرکز، کرمان، باغ ماهانش فقط سبز است و بم ویرانش با هزاران کشته از خاطر نرفت. ۳۵ هزار نفر جان باختند گفتند تقدیر الهی است.
رو به شهرکرد و یاسوج که میروی سراسر غم موج میزند و به سمت یزد، تا چشم کار میکند کویر است و کویر. جایی که بادگیرها نفس کم میآورند برای نفس کشیدن.
×××
اراک هم سراسر آلوده به دود و سم است و بسیاری شهرهای دیگر...
جز چند شهر سفارشی و مذهبی مابقی هیچ ندارند. حتی اگر باران خدادادی شمال نبود، جنگلی هم نبود و احتمالاً شهرهایش زیر انبوه زباله برای همیشه مدفون میشد. شکی نیست اگر جادهي هراز و چالوس بدست پیشینان هم ساخته نمیشد اکنون آنجا هم متروکه و کمرفت و آمدترین شهرهای ایران میشد.
×××
دم نزنید که ایران یکپارچه است! اگر یکپارچه است فقط بسان کهنهای پارچه است!
ایران ما یکپارچه نیست وگرنه این حال و روز شهرهای ما نبود. هر گوشهاش دردی موج میزند یا به درد دود، یا ریزگرد و بیکاری یا غم و بیماری و یا زباله و فقر و زجر و زاری و یا فحشا که از مذهبیترین شهرهای سفارشی برآمده است.
غرب و شرق و جنوب و شمال، همگی یک چیز را فریاد میزنند و آن سوءمدیریت است.
ایران در سوءمدیریت، یکپارچه است!
ایران ثروتمند بهمانند گداترین کشور جهان است. مردمش واقعاً صبوری میکنند و مقاومند. اما تا کی!؟ خدا میداند و بس.
www.Soroushane.ir